W dniu 5 grudnia 2019 r. na mocy ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2019 r., poz. 1694), do dodano przepis art. 99a § 1 zgodnie z którym uzasadnienie wyroku sądu pierwszej instancji, w tym wyroku nakazowego i wyroku łącznego, oraz wyroku sądu odwoławczego i wyroku wydanego w postępowaniu o wznowienie postępowania sporządza się na formularzu według ustalonego wzoru. Wzory formularzy zostały na mocy art. 99 § 2 określone w drodze rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 28 listopada 2019 r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania (DzU z 2019 r., poz. 2349). W formularzu przeznaczonym do sporządzenia uzasadnienia w sprawach karnych rozstrzyganych przez sąd pierwszej instancji (formularz UK 1) w podsekcji „Fakty uznane za udowodnione" wskazuje się zwięźle fakty uznane za udowodnione oraz dowód (dowody), na którego podstawie ustalono dany fakt, ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się ten dowód. Mówiąc bardziej obrazowo – w tej części uzasadnienia wyroku tabela ma trzy kolumny: w pierwszej wskazuje się zwięźle fakt, w drugiej dowód (dowody), na którego podstawie ustalono dany fakt, a w trzeciej numer karty, na której znajduje się ten dowód. Czytaj także: RPO: O zawieszeniu adwokata powinien decydować sąd Odpowiedź na pytanie, czy taka forma uzasadnienia wyroku w części dotyczącej stanu faktycznego sprawy jest dobra, zasługuje na odrębne i kompleksowe opracowanie. Niewątpliwie w sposób czytelny tabela ta wymaga powiązania faktu z dowodem (dowodami), na którego podstawie ustalono dany fakt, oraz ułatwia stronie – poprzez podanie numeru karty – odszukanie takiego dowodu. A jak wygląda uzasadnienie aktu oskarżenia? Zgodnie z art. 332 § 2 do aktu oskarżenia dołącza się jego uzasadnienie, przytaczające fakty i dowody, na których oskarżenie się opiera, a w miarę potrzeby wyjaśniające podstawę prawną oskarżenia. Omawia też ono okoliczności, na które powołuje się oskarżony w swej obronie. Przy czym akt oskarżenia powinien także zawierać listę osób, których wezwania oskarżyciel żąda, oraz wykaz innych dowodów, których przeprowadzenia na rozprawie głównej domaga się oskarżyciel (art. 333 § 1 Szczegółowe kwestie związane z redakcją aktu oskarżenia zostały zawarte w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 7 kwietnia 2016 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1206), w którym w § 227 ust. 2 wskazano, że w uzasadnieniu, a także liście i wykazie należy podać numery kart akt sprawy dotyczące powołanego dowodu lub osoby. W uzasadnieniu aktu oskarżenia podawane są zatem fakty, a obok nich podawane są numery kart akt sprawy dotyczące powołanego dowodu lub osoby. Na końcu aktu oskarżenia jest lista osób, których wezwania oskarżyciel żąda, oraz wykaz innych dowodów, których przeprowadzenia na rozprawie głównej domaga się oskarżyciel, z podaniem numeru kart akt sprawy dotyczącego dowodu lub osoby. Powoduje to, że aby uzyskać wiedzę, jaki z nazwy dowód przemawia za danym faktem, należy zobaczyć numer znajdujący się obok faktu, a następnie po numerze odszukać go na końcu aktu oskarżenia na wykazie dowodów, których przeprowadzenia na rozprawie głównej domaga się oskarżyciel. Należy się zastanowić, czy nie lepsze byłoby uregulowanie treści uzasadnienia aktu oskarżenia w części dotyczącej opisu stanu faktycznego sprawy na wzór zawarty w formularzu uzasadnienia wyroku w części dotyczącej faktów uznanych za udowodnione. Korzystanie z tabeli ujednolicałoby kwestię pisania uzasadnień. Pozwoliłoby stronom postępowania oswoić się z taką formą redagowania uzasadnienia, przygotowywałoby strony, że uzasadnienie rozstrzygające kwestię ich odpowiedzialności będzie również sporządzone w takiej formie. Obecnie – gdy uzasadnienie aktu oskarżenia pisane jest tradycyjnie, a uzasadnienie wyroku zawarte jest w tabeli – strona może nie być przygotowana na taką formę uzasadnienia. Może nie być nauczona, jak należy czytać takie uzasadnienie. Jednocześnie zawarta w uzasadnieniu aktu oskarżenia tabela podzielona na trzy kolumny (1. fakt, 2. dowód, 3. numer karty) ułatwiłaby stronom ustalenie, jakie konkretnie dowody przemawiają za danym faktem i gdzie można je odszukać. Taka redakcja uzasadnienia aktu oskarżenia byłaby przydatna stronom zwłaszcza w sprawach wielowątkowych lub wielopodmiotowych – strona od razu miałaby możliwość zapoznania się z wycinkiem aktu oskarżenia odnoszącym się do niej, zawierającym fakt, nazwę dowodu i numer karty z akt sprawy. Przeprowadzenie powyższych zmian w redagowaniu uzasadnienia aktu oskarżenia nie wymagałoby zmiany Wystarczająca byłaby zmiana wspomnianego rozporządzenia ministra sprawiedliwości – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Autor jest doktorem i sędzią Sądu Okręgowego w Olsztynie.