Podczas codziennej aktywności ruchowej często dochodzi do różnego rodzaju wypadków. Zwłaszcza kończyny górne ze względu na swoją budowę są podatne na liczne urazy. Do najczęstszych zalicza się złamania kostne. Dochodzi do nich zazwyczaj podczas urazu bezpośredniego, np. w wyniku wypadku komunikacyjnego lub podczas upadku na wyciągniętą rękę. Ich efektem jest znaczne ograniczenie wykonywania czynności codziennych. Proces leczenia i kompleksowego usprawniania po złamaniach, zwłaszcza w okolicy stawu nadgarstkowego, jest skomplikowany ze względu na zaawansowaną budowę anatomiczną. W tego rodzaju urazach bardzo efektywne jest szybkie wprowadzenie procesu usprawniania. Fizjoterapia powinna być prowadzona przez doświadczony zespół fizjoterapeutów lub rehabilitantów, pod szczególną kontrolą lekarza ortopedy. Budowa anatomiczna nadgarstka Na ręce, w skład której wchodzi zwykle 27 kości, odróżnia się trzy odcinki: nadgarstek, śródręcze, palce. Nadgarstek składa się z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi po cztery kości, jeden bliższy i jeden dalszy. W skład szeregu bliższego, licząc od kości promieniowej do łokciowej, wchodzą:POLECAMY kość łódeczkowata – jest największą kością szeregu bliższego. Nazwę otrzymała w związku ze swym względnym podobieństwem do miniatury łodzi. Powierzchnia bliższa jest wypukła, gładka i łączy się stawowo z dalszym końcem kości promieniowej. Powierzchnia dalsza, również gładka i wypukła, łączy się stawowo z kością czworoboczną większą oraz czworoboczną mniejszą. Powierzchnia łokciowa w swym mniejszym, sierpowatym odcinku górnym łączy się stawowo z kością księżycowatą, w swym większym, wklęsłym odcinku dolnym – z kością główkowatą. Powierzchnia promieniowa jest chropowata i wąska; do niej przyczepia się więzadło poboczne promieniowe nadgarstka. Na powierzchni grzbietowej znajduje się wąski, chropowaty rowek, do którego przyczepiają się więzadła. Powierzchnia dłoniowa jest u góry wklęsła, u dołu i bocznie wypukła; wytwarza tu guzek kości łódeczkowatej, do którego przyczepiają się troczek zginaczy i odwodziciel krótki kciuka. Kość łódeczkowata łączy się stawowo z pięcioma kośćmi: od góry z kością promieniową, od dołu z kością czworoboczną większą i mniejszą, od strony łokciowej z kością księżycowatą i główkowatą [1]; kość księżycowata, kość trójgraniasta, kość grochowata. Szereg dalszy nadgarstka, licząc w tym samym porządku, stanowią kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata. R e k l a m a Wszystkie kości nadgarstka są kośćmi krótkimi i na każdej z nich – z wyjątkiem kości grochowatej – wyróżnia się sześć powierzchni: bliższą, dalszą, przyśrodkową, boczną, dłoniową i grzbietową. W powierzchnie stawowe są zaopatrzone te kości, które są zwrócone do kości sąsiednich. Pozostałe powierzchnie są nierówne i stanowią pola przyczepów więzadeł. Kości nadgarstka w całości układają się w taki sposób, że tworzą łuk wypukłością zwrócony w kierunku grzbietu ręki. W wyniku tego po stronie dłoniowej powstaje bruzda nadgarstka. Jest ona pogłębiona dwiema wyniosłościami: wzdłuż brzegu bocznego nadgarstka przebiega wzniosłość boczna, czyli promieniowa, utworzona przez guzek kości łódeczkowatej i guzek kości czworobocznej większej, natomiast wyniosłość przyśrodkową, czyli łokciową, tworzą kość grochowata i haczyk kości haczykowatej. Do obu tych wyniosłości umocowuje się poprzecznie biegnące więzadło zwane troczkiem zginaczy, które zamyka bruzdę nadgarstka w kanał nadgarstka. Przez kanał nadgarstka przebiegają ścięgna mięśni zginaczy palców, nerwy i naczynia krwionośne [2]. Kościec nadgarstka jako całość Rozpatrywany w swej całości nadgarstek ma kształt mniej więcej czworokątny; jego wymiary poprzeczne są znacznie większe od wymiarów pionowych. Szereg bliższy kości nadgarstka ma u góry jajowatą, silnie wypukłą powierzchnię stawową, utworzoną głównie przez kości łódeczkowatą i księżycowatą, w mniejszym stopniu przez kość trójgraniastą. Kość łódeczkowata i część promieniowa kości księżycowatej łączą się z powierzchnią stawową nadgarstkową kości promieniowej; część łokciowa kości księżycowatej i kość trójgraniasta – z krążkiem stawowym stawu promieniowo-nadgarstkowego, położonym między nimi a głową kości łokciowej. Kość grochowata nie łączy się ani z kośćmi przedramienia, ani z szeregiem dalszym kości nadgarstka, tylko z powierzchnią dłoniową kości trójgraniastej. Od dołu szereg bliższy jest ograniczony wyraźnie esowato zakrzywioną powierzchnią; jej część promieniowa, utworzona przez część kości łódeczkowatej, jest silnie wypukła i występuje znacznie ku dołowi; część łokciowa, utworzona przez kość łódeczkowatą, księżycowatą i trójgraniastą, wytwarza wyraźnie ku górze wpuklone wgłębienie. Szereg dalszy kości nadgarstka ma u góry silnie zakrzywioną powierzchnię, będącą na ogół odciskiem powierzchni dolnej szeregu bliższego. Część promieniowa szeregu dalszego, utworzona przez kości czworoboczne większą i mniejszą, jest wklęsła, część łokciowa, utworzona przez kość łódkowatą i haczykowatą, jest bardzo ku górze wypukła. Dolne ograniczenie szeregu dalszego wytwarza powierzchnię nierówną, falistą, do której przylegają kości śródręcza. Najbardziej promieniowo znajduje się powierzchnia siodełkowata kości czworobocznej większej dla pierwszej kości śródręcza; następnie druga powierzchnia – kości czworobocznej mniejszej – łączy się z drugą kością śródręcza, która poza tym przylega do kości czworobocznej większej i główkowatej. Trzecia z kolei powierzchnia – kości główkowatej – łączy się z trzecią kością śródręcza. Wreszcie odpowiednie powierzchnie kości haczykowatej, najbardziej łokciowo położonej, przylegają do czwartej i piątej kości śródręcza; czwarta kość śródręcza poza tym przylega również do kości główkowatej. Po stronie grzbietowej nadgarstek jest wypukły i pokryty ścięgnami prostowników ręki. Powierzchnia dłoniowa jest wklęsła i wytwarza bruzdę nadgarstka, która tym bardziej się pogłębia, że brzegi promieniowy i łokciowy unoszą się w kierunku dłoniowym. Wyniosłość promieniowa nadgarstka jest utworzona przez guzek kości łódeczkowatej oraz guzek kości czworobocznej większej. Po stronie łokciowej wznosi się kość grochowata i haczyk kości haczykowatej, które wspólnie tworzą wyniosłość łokciową nadgarstka. Między obiema tymi wyniosłościami rozpięty jest troczek zginaczy, który uzupełnia bruzdę nadgarstka w kanał. Przez kanał ten biegną ścięgna zginaczy palców i nerw pośrodkowy [1].Wyczuwalność Z kości nadgarstka wyraźnie wyczuwalne są obie wyniosłości i powierzchnie grzbietowe, zwłaszcza powierzchnia grzbietowa kości główkowatej [1].Struktura Każda kość nadgarstka jest utworzona z istoty gąbczastej, którą otacza cienka warstwa istoty zbitej. Beleczki istoty gąbczastej przylegają głównie równolegle do osi kończyny [1].Rozwój Rozwój kości nadgarstka jest bardzo opóźniony w porównaniu do wszystkich innych kości kończyny górnej. Kostnienie chrząstek rozpoczyna się tu dopiero po urodzeniu; rzadko kiedy punkt kostnienia dla kości główkowatej i haczykowatej występuje już u noworodka. Zazwyczaj nadgarstek kostnieje w ośmiu punktach, po jednym dla każdej kości. Mniej więcej w pierwszej połowie pierwszego roku życia powstaje punkt kostnienia dla kości główkowatej i haczykowatej, przy czym pierwsza nieco wyprzedza drugą. Natomiast między drugim i pół a trzecim rokiem życia występuje punkt kostnienia w kości trójgraniastej, między trzecim a piątym rokiem życia – w kości księżycowatej, między trzecim i pół a szóstym rokiem życia rozpoczyna się kostnienie kości czworobocznej większej i mniejszej, a między czwartym i pół a szóstym – kości łódeczkowatej. Ostatnia kostnieje kość grochowata – między ósmym a 12. rokiem życia. Nieraz w poszczególnych kościach mogą występować dwa punkty kostnienia. Czasami wyrostek rylcowaty trzeciej kości śródręcza tworzy oddzielną dodatkową kostkę, która wchodzi wtedy w skład kości nadgarstka [1].Zmienność Kościec nadgarstka przypomina stosunki, jakie spotyka się u bardzo odległych przodków człowieka, mianowicie u niektórych płazów i gadów, u których w szeregu bliższym występują trzy kości nazwane przez Gegenbauera kością promieniową, pośrednią i łokciową nadgarstka, w szeregu dalszym zaś pięć kości nadgarstka, z których każda łączy się z odpowiadającą jej kością śródręcza. Kości nadgarstka czwarta i piąta zlewają się ze sobą, tworząc kość haczykowatą, lub też kość nadgarstka piąta zanika, a kość nadgarstka czwarta powiększa się, odpowiadając kości haczykowatej. Podział kości czwartej nadgarstka zaznacza się czasami zarówno u człowieka, jak i u niższych ssaków. Między obu szeregami kości nadgarstka występuje szereg trzeci, składający się z jednej lub większej liczby kości, tzw. kości środkowych. W obrębie nadgarstka występują bowiem czasem po stronie dłoniowej i grzbietowej dodatkowe kości; kości te należy uwzględniać dla uniknięcia błędów w ocenie zdjęć rentgenologicznych [1]. Złamanie kości łódeczkowatej Spośród wszystkich kości nadgarstka kość łódeczkowata najczęściej ulega złamaniu [3]. Złamanie kości łódeczkowatej zdarza się najczęściej u młodych mężczyzn pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Przypadki złamań u dzieci są wyjątkowo rzadkie [4, 5]. Leczenie zwłaszcza tego uszkodzenia jest procesem skomplikowanym pod każdym względem. Omawiane schorzenie w wielu przypadkach jest lekceważone ze względu na niewielkie dolegliwości bólowe. Z powodu słabego ukrwienia różnego rodzaju złamania w obrębie kości łódeczkowatej mogą się wolniej goić, co w perspektywie czasu doprowadza do wielu powikłań, np. jałowej martwicy kości. Przyczyny złamania kości łódeczkowatej to upadek na wyprostowany staw nadgarstkowy, upadek na zgięty grzbietowo staw nadgarstkowy przy jego równoczesnym odchyleniu dopromieniowym. Tego typu złamanie kości łódeczkowatej powstaje zazwyczaj przy uprawianiu dyscyplin sportowych, takich jak: piłka nożna, piłka ręczna, jazda na nartach, jazda na rowerze, różnorodne sporty walki, np. boks. Objawy złamania kości łódeczkowatej to ból (okolicy stawu nadgarstkowego), nadmierna tkliwość (stawu nadgarstkowego), obrzęk (zazwyczaj niewielki), krwiak – powstaje na skutek przerwania ciągłości naczyń krwionośnych, zmiany skórne (zaczerwienienie, w dużej mierze ze względu na stan zapalny), ograniczenie ruchomości (stawu nadgarstkowego), zaawansowane zaburzenie czynności manualnych dłoni. Proces diagnostyczny Diagnoza różnorodnych urazów w obrębie stawu nadgarstkowego, w tym przede wszystkim złamania kości łódeczkowatej, nie jest prosta. Wymaga ona dużego doświadczenia lekarza prowadzącego kompleksowy proces diagnostyczny. Na wizycie przeważnie u lekarza pierwszego kontaktu zostanie przeprowadzone badanie, w skład którego wchodzi test uciskowy. Oprócz tej procedury porównuje się jeden nadgarstek do drugiego, aby ocenić zaburzenie podstawowych obrysów. W dalszej kolejności lekarz wypisze skierowanie do specjalisty ortopedy i zleci badania obrazowe. Zalicza się do nich przede wszystkim: RTG (w różnych projekcjach, zdj. 1), rezonans magnetyczny, tomograf komputerowy, scyntygrafię. 1. Rentgen stawu nadgarstkowego Jeżeli lekarz nieodpowiednio zdiagnozuje omawiane złamanie, a co za tym idzie – zastosuje nieodpowiednie leczenie, mogą powstać na przestrzeni czasu różnorodne powikłania. Zalicza się do nich ograniczenie ruchomości, niedowłady, porażenia (wynikające z poszczególnych uszkodzeń określonych nerwów), deformacje kostne (uszkodzonego odcinka), przykurcze, np. mięśniowe. Leczenie Po właściwie przeprowadzonym procesie diagnostycznym należy bezzwłocznie rozpocząć odpowiedni proces leczenia. Można go podzielić na: leczenie zachowawcze – w tym przypadku zazwyczaj stosuje się opatrunek gipsowy. Czas unieruchomienia waha się przeważnie od sześciu do ośmiu tygodni. W mniej skomplikowanych złamaniach można zastosować dokładnie dopasowaną ortezę lub specjalistyczną szynę. Przed założeniem obu wspominanych usztywnień rekomenduje się zastosowanie w miejscu urazu odpowiedniego preparatu przeciwbólowego, np. Diky 4%. Dzięki dostępnemu aplikatorowi można dokładnie odmierzyć odpowiednią dawkę i precyzyjnie nałożyć ją na okolicę złamania. Ponadto w skład leczenia zachowawczego wchodzi: postępowanie farmakologiczne, np. stosowanie leków: – przeciwbólowych, przeciwzapalnych, – poprawiających miejscowe krążenie, – rozluźniających, np. tkanki miękkie; fizjoterapeutyczne, np. zastosowanie pola magnetycznego (przenika przez opatrunek gipsowy), laseroterapii punktowej (w przypadku szyny gipsowej); leczenie operacyjne – wprowadza się je, kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów. Stosuje się je również przy złamaniach niestabilnych, z przemieszczeniem oraz urazami towarzyszącymi. Świeże złamania z przemieszczeniem odłamów leczy się, stosując operacyjne nastawienie odłamów i ich zespolenie. Rodzaj zastosowanego materiału zespalającego nie ma znaczenia dla postępu zrostu [6, 7]. Należy pamiętać, iż po leczeniu zarówno zachowawczym, jak i operacyjnym trzeba bezapelacyjnie wprowadzić kompleksowy program po złamaniu kości łódeczkowatej Po tego typu urazie ze względu na np. gorsze ukrwienie kości łódeczkowatej występują powikłania, do których zalicza się powstanie stawu rzekomego (może przebiegać bezobjawowo lub z niewielkimi dolegliwościami, szczególnie w pierwszych kilku latach po złamaniu) [6], przyspieszenie zmian zwyrodnieniowych, powstanie jałowej martwicy kości. Standaryzacja postępowania fizjoterapeutycznego po złamaniu kości łódeczkowatej leczonej zachowawczo W przypadku złamania kości łódeczkowatej wskazane jest jak najszybsze wprowadzenie fizjoterapii. Należy ją wprowadzić już w trakcie unieruchomienia opatrunkiem gipsowym lub szyną gipsową. Takie postępowanie trzeba podzielić na kilka okresów. Czas trwania określonego okresu i jego złożoność w dużej mierze są uzależnione od właściwego zrostu kostnego. I okres Czas trwania: od pierwszego dnia do szóstego–ósmego tygodnia. Jest to czas, w którym intensywnie następuje zrost kostny. W tym okresie stosuje się zabiegi z zakresu zarówno fizykoterapii, jak i kinezyterapii. Powinny być one wykonywane codziennie, a niektóre nawet dwa razy dziennie. Na tym etapie należy zmniejszyć aktywność ruchową kończyny górnej. Od rozległości opatrunku gipsowego zależy złożoność rehabilitacji. W tym etapie właściwe jest również stosowanie farmakoterapii mającej głównie działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz rozluźniające tkanki miękkie. Cele: działanie przeciwbólowe, działanie przeciwzapalne, działanie przeciwobrzękowe. Fizykoterapia: pole magnetyczne; stosowane bezpośrednio na miejsce złamania, ponieważ przenika przez opatrunek gipsowy, powodując jednocześnie stymulację i przyspieszenie zrostu kostnego; 6–10 mT, 30–40 Hz, impuls prostokątny, czas 30 min; laseroterapia punktowa; stosowana na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem, np. palce; 6–12 J/cm2 , długość fali 800–950 nm, czas 4–7 min; krioterapia miejscowa; stosowana na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem gipsowym, np. palce; czas 3 min; bioptron; stosowany na odcinki ciała nieobjęte opatrunkiem gipsowym, np. palce; czas 20 min. Kinezyterapia: delikatne ćwiczenia bierne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców, łokcia; czas 10 min; delikatne ćwiczenia czynno-bierne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców; czas 10 min; delikatne ćwiczenia czynne; w zależności od rozległości opatrunku gipsowego stosuje się ćwiczenia np. palców, łokcia; czas 10 min (zdj. 2A–5B). 2A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 3A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 4A-B. Delikatne ćwiczenia czynne 5A-B. Delikatne ćwiczenia czynne II etap Czas trwania: od szóstego–ósmego tygodnia do ok. czwartego miesiąca (ten czas jest uzależniony od zrostu kostnego oraz od postępów rehabilitacji). W tym okresie następuje stopniowa intensyfikacja postępowania fizjoterapeutycznego (stosuje się zabiegi z zakresu zarówno fizykoterapii, jak i kinezyterapii). Powinny być one wykonywane co najmniej trzy razy w tygodniu (jeżeli nie występują żadne inne przeciwwskazania medyczne). Na tym etapie należy zmniejszyć aktywność ruchową kończyny górnej i jednocześnie zwrócić szczególną uwagę na bezpieczne wykonywanie czynności dnia codziennego. Od prawidłowego zrostu kostnego zależy złożoność postępowania usprawniającego. W tym etapie w zależności od wskazań medycznych zaleca się stosowanie farmakologii, leków o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Można zastosować produkt z grupy NLPZ z substancją czynną diklofenak w postaci np. aerozolu Diky 4%. Jest to preparat, który można wykorzystać przy różnego rodzaju urazach kostno-stawowych. Cele: działanie przeciwbólowe, działanie przeciwobrzękowe, działanie poprawiające ruchomość, działanie wzmacniające siłę mięśniową, działanie wzmacniające wytrzymałość mięśniową, działanie poprawiające biomechanikę, działanie poprawiające trofikę skóry. Fizykoterapia: krioterapia miejscowa; czas 3 min; laseroterapia; 6–12 J/cm2 , długość fali 800–950 nm, czas 4–7 min; jonoforeza; z substancji przeciwbólowej, przeciwzapalnej oraz wzmacniającej zrost kostny; czas 15 min; elektrostymulacja; czas 15 min; prądy TENS; czas 15 min; Sollux; czas 15 min; wirówka; czas 10 min. Kinezyterapia: ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia czynne; czas 10 min; ćwiczenia przyrządowe; czas 15 min; ćwiczenia z elastycznym oporem; czas 10 min (zdj. 6A–8B); ćwiczenia sensomotoryczne; czas 10 min (zdj. 9A–10B); ćwiczenia indywidualne z fizjoterapeutą; czas 15 min; ćwiczenia w odciążeniu; czas 15 min; ćwiczenia samowspomagane; czas 10 min; ćwiczenia rozciągające; czas 5 min; ćwiczenia oporowe; czas 10 min (zdj. 11A–B); mobilizacja; czas 15 min; masaż; czas 10 min; rolowanie; czas 5 min; kinesiotaping. 6A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 7A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 8A-B. Ćwiczenia z elastycznym oporem 9A-B. Ćwiczenia sensomotoryczne 10A-B. Ćwiczenia sensomotoryczne 11A-B. Ćwiczenia oporowe Powyższa standaryzacja postępowania fizjoterapeutycznego jest przykładowym modelem usprawniania po złamaniu kości łódeczkowatej. Właściwie zbilansowane odżywianie zgodne z aktualnymi wymogami zwłaszcza po złamaniu kości daje w perspektywie czasu bardzo dobre wyniki. Ważne jest przemyślane i odpowiednie przyswajanie wapnia, białka, witaminy D, składników mineralnych, np. potasu, magnezu, fosforu, cynku. Należy pamiętać, aby w trakcie gojenia się złamania kości unikać nadmiernego spożywania przede wszystkim: soli, kofeiny, alkoholu. Wszystkie wyżej wymienione produkty powodują zaburzenie gospodarki wapniowej oraz zwiększają wydalanie wapnia z moczem. Podsumowanie Aktywny tryb życia oraz nieszczęśliwe wypadki przyczyniają się w dużej mierze do różnorodnych złamań. Kończyny górne są bardzo na to narażone. Staw nadgarstkowy w codziennym funkcjonowaniu człowieka odgrywa wiele kluczowych ról. Jest odpowiedzialny za wykonywanie czynności precyzyjnych. Leczenie omawianego urazu jest procesem skomplikowanym, wymagającym przede wszystkim dużego doświadczenia personelu medycznego. Szybkie i odpowiednie postępowanie fizjoterapeutyczne w dużej mierze przywraca właściwe funkcjonowanie chorego w codziennym życiu. Piśmiennictwo Bochenek A. A., Reicher M. M. Anatomia człowieka. T. 1: Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie. Wyd. 13. PZWL. Warszawa 2020. Ignasiak Z., Janusz A., Jarosińska A. Anatomia człowieka. T. 1. AWF Wrocław. Wrocław 2002. Arsalan-Werner A., Sauerbier M., Mehling Current concepts for the treatment of acute scaphoid fractures. European Journal of Trauma and Emergency Surgery 2016; 42 (1): 3–10. Ishikawa J., Cooney III Niebur G. et al. The effects of wrist distraction on carpal kinematics. J Hand Surg 1999, 24 (1): 113–120. Greene Hadied LaMont Scaphoid fractures in children. J Hand Surg 1984; 9 (4): 536–541. Herndon Scaphoid fractures and complication. American Academy of Orthopaedic Surgeons Red. Pfeffer 1993. Mazurek T. Ocena wyników leczenia stawów rzekomych kości łódeczkowatej metodą zespolenia śrubą według McLaughlina. Praca doktorska z zasobów Biblioteki Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Gdańsk 1997.
Rehabilitacja trwa średnio 2-3 miesiące, powrót do pełnej aktywności sportowej możliwy jest jednak dopiero po 5-6 miesiącach, choć wskazane ramy czasowe są względne. Jednym z najpoważniejszych powikłań przy złamaniu dystalnej części kości promieniowej jest wytworzenie się zespołu Sudecka .
Złamanie nadgarstka następuje najczęściej na skutek upadku, podczas którego człowiek automatycznie próbuje podeprzeć się ręką. Ta część ręki ma skomplikowaną budowę, więc i złamania bywają niekiedy złożone. Jak wygląda leczenie? Objawy złamania nadgarstka Ludzki nadgarstek składa się z aż ośmiu kości: łódeczkowatej, księżycowatej, trójgraniastej, grochowatej, czworobocznej większej, czworobocznej mniejszej, główkowatej, haczykowatej. Tak złożona budowa umożliwia człowiekowi wykonywanie precyzyjnych ruchów dłonią, jednak fakt, że kości te są bardzo drobne, zwiększa ryzyko powstawania ich urazów. Złamanie nadgarstka często też bywa skomplikowane, kiedy pęka nie jedna, a kilka kości na raz lub gdy przy złamaniu kość się przemieszcza. Jak wygląda złamany nadgarstek i jakie symptomy świadczą o powstałym urazie? Objawy złamania nadgarstka to przede wszystkim: ból – ma on różne nasilenie w zależności od rodzaju złamania, obrzęk – opuchlizna po złamaniu nadgarstka niekiedy pojawia się od razu, innym razem – dopiero po jakimś czasie, zasinienie – również pojawiające się w różnych odstępach czasowych od powstania urazu, drętwienie palców – po złamaniu nadgarstka dochodzi czasem do ograniczonej ruchomości nie tylko w obrębie samego stawu, ale również całej dłoni, zniekształcenie stawu – złamany nadgarstek może być nie tylko spuchnięty, ale również nienaturalnie wykrzywiony. Niekiedy dochodzi do tzw. „cichego” złamania, które z początku wygląda bardziej na stłuczenie i bywa bagatelizowane przez pacjentów. Jak rozpoznać złamanie nadgarstka, kiedy nie daje ono od razu wyraźnych objawów (ból nie jest silny, a ręka nie puchnie w oczach)? Warto wówczas sprawdzić, czy ból nie nasila się podczas chwytania dłonią różnych przedmiotów lub podczas uciskania miejsca zwanego „tabakierką anatomiczną” – punktu dłoni umiejscowionego poniżej nasady kciuka. Złamanie nadgarstka z przemieszczeniem Ponieważ budowa ludzkiego nadgarstka jest tak złożona, wyróżnia się wiele rodzajów jego złamań. Najgroźniejsze i najtrudniejsze do wyleczenia jest złamanie nadgarstka z przemieszczeniem, kiedy pęknięta kość zmienia swoje fizjologiczne położenie. Wówczas objawy urazu są też najbardziej nasilone i długo się utrzymują. Najczęściej dochodzi do złamania kości nadgarstka zwanej łódeczkowatą (ok 70% wszystkich przypadków). Przeważnie następuje ono podczas uprawiania sportów, w których osoba aktywna narażona jest na upadek – jazdy na rolkach lub rowerze, jazdy konnej, łyżwach, nartach itd. Kiedy odłamki kości zostają przesunięte ze swego normalnego położenia, wówczas mówi się o złamaniu kości łódeczkowatej z przemieszczeniem. Do złamań w nadgarstku zalicza się również złamanie nasady dalszej kości promieniowej, czyli tej umiejscowionej między nadgarstkiem a łokciem. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje urazów tej okolicy: złamanie Collesa – pęknięcie nasady dalszej kości promieniowej z przemieszczeniem w kierunku grzbietowym, powstaje z reguły na skutek silnego upadku na wyprostowaną rękę, złamanie Smitha (zwane też odwróconym złamaniem Collesa) – pęknięcie nasady dalszej kości promieniowej z przemieszczeniem w kierunku dłoniowym. Złamanie nadgarstka z przemieszczeniem jest zdecydowanie groźniejsze niż to bez przemieszczenia. Często wymaga ono interwencji chirurgicznej mającej na celu przywrócenie właściwej budowy stawu. Niekiedy podczas zabiegu w złamane miejsce wstawia się druty, których zadaniem jest stabilizacja kostnych odłamków. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka W zależności od rodzaju złamania lekarz wdraża odpowiednie postępowanie, by przywrócić ręce ruchomość i pierwotną sprawność. Niezwykle ważna dla odzyskania sprawności jest rehabilitacja nadgarstka po złamaniu. Ile trwa? Przede wszystkim zależy to od rodzaju urazu. Złamanie nadgarstka bez przemieszczenia goi się znacznie szybciej, a pełną ruchomość i precyzję można przywrócić ręce w niedługim czasie. Ważne jest jednak, by ćwiczenia rozpocząć jak najwcześniej. Jak ćwiczyć nadgarstek po złamaniu? Najlepiej zacząć wówczas, gdy ręka jeszcze usztywniona jest gipsem. Nie można wówczas poruszać samym stawem, ale próby poruszania palcami dłoni są istotne dla dalszego procesu przywracania sprawności. Po zdjęciu usztywnień pacjent powinien skonsultować się ze specjalistą celem dobrania właściwego zestawu ćwiczeń. Ponieważ rodzajów urazów jest bardzo wiele, najlepiej dopasować ćwiczenia indywidualne na nadgarstek po złamaniu – odpowiednie dla danego pacjenta i urazu, którego doznał. W rehabilitacji złamanego nadgarstka niezwykle ważna jest systematyczność. Bez niej znacząco wzrasta ryzyko pozostania zniekształceń, przykurczów czy ograniczenia ruchomości. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka z przemieszczeniem Każde złamanie z przemieszczeniem leczy się znacznie trudniej, ponieważ przed założeniem gipsu czy innego usztywnienia, konieczne jest przede wszystkim przywrócenie fizjologicznego ułożenia kostnych odłamków. Wymaga to operacji, a co za tym idzie – przecinania tkanek, których późniejsze gojenie również wydłuża rekonwalescencję. Aby ręka złamana w nadgarstku – w którym doszło do przesunięcia odłamków – odzyskała sprawność, rehabilitacja musi być bardzo regularna i długotrwała. Niekiedy trzeba roku lub nawet kilku lat, by przywrócić dłoni pierwotną siłę i ruchową precyzję. Rehabilitacja ręki po złamaniu nadgarstka często (oprócz ćwiczeń ruchowych) obejmuje zabiegi rehabilitacyjne, takie jak: laseroterapia, jonoforeza, krioterapia, magnetoterapia. Przyspieszają one gojenie, stymulując regenerację uszkodzonych tkanek. Zaniechanie rehabilitacji po złamaniu nadgarstka z przemieszczeniem może prowadzić do powikłań, które utrudniają późniejsze codzienne funkcjonowania. Wśród nich wymienia się m. in. zespół cieśni nadgarstka, trwałe zniekształcenie, ograniczoną ruchomość. Kość piszczelowa – budowa i choroby. Złamanie i stłuczenie Ból przedramienia: w różnych pozycjach. Przyczyny i leczenie Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie!
Tomasz Kowalczyk. Złamanie III kości śródręcza – odpowiada Dr n. med. Piotr Żbikowski. Co może znaczyć stały ból ręki po złamaniu V kości śródręcza? – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska. Złamanie kości śródręcza a opuchlizna – odpowiada Lek. Tomasz Kowalczyk. Złamanie drugiej kości śródręcza z przemieszczeniem
Złamania kości łódeczkowatej to najczęstsze uszkodzenia kości nadgarstka. Zdjęcia radiologiczne (RTG) wykonane bezpośrednio po urazie mogą nie wykazać obecnego złamania, co utrudnia wczesne rozpoznanie i wdrożenie właściwego leczenia. Typowy mechanizm urazu i dokładne badanie fizykalne mogą być kluczowe dla ustalenia wstępnego rozpoznania. Podejrzenie złamania jest wskazaniem do założenia opatrunku gipsowego typu rękawiczka balowa i powtórzenia radiogramów za dwa tygodnie. Wybór leczenia zachowawczego lub operacyjnego zależy od lokalizacji i stabilności złamania, podobnie jak rokowanie. Epidemiologia Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem kości nadgarstka i stanowi ok. 2% wszystkich złamań. Zwykle dotyczy młodych mężczyzn (20–30 lat) i jest wynikiem upadku na wyciągniętą przed siebie rękę w zgięciu grzbietowym nadgarstka. Przyjmuje się, że częstość złamań dotycząca poszczególnych lokalizacji wynosi:POLECAMY talia – 70%, dystalny biegun – 20%, biegun proksymalny – 10%. U części pacjentów (17%) złamaniu towarzyszą inne uszkodzenia nadgarstka i przedramienia. Uszkodzenie kości łódeczkowatej występujące rzadko u dzieci dotyczy najczęściej bieguna dalszego i może być leczone z powodzeniem unieruchomieniem w opatrunku gipsowym. Anatomia Kość łódeczkowata jest największą kością szeregu bliższego nadgarstka. Kształtem przypomina ziarno fasoli. Ustawiona jest w nachyleniu dłoniowym ok. 40 stopni. Około 80% powierzchni kości jest pokryte chrząstką stawową i tworzy połączenia z 5 kośćmi nadgarstka: promieniową, księżycowatą, główkowatą, czworoboczną większą i mniejszą – złamania mają charakter śródstawowy. Naczynia krwionośne wnikają do kości łódeczkowatej w miejscach przyczepu więzadeł promieniowo-łódeczkowato-główkowatego i międzynadgarstkowego grzbietowego. Za ukrwienie kości łódeczkowatej odpowiadają gałązki tętnicy promieniowej grzbietowa i dłoniowa wnikające do kości głównie od strony bieguna dalszego. Tłumaczy to gorsze rokowanie złamań końca bliższego i talii – zrost wymaga rewaskularyzacji okolicy złamania. Rozpoznanie Pacjent zgłasza się zwykle z bólem nadgarstka po upadku na wyciągniętą przed siebie rękę w zgięciu grzbietowym w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Badanie kliniczne wykazuje typowo bolesność w rzucie kości łódeczkowatej, ból w trakcie ruchu w stawie nadgarstkowym w zgięciu dłoniowym i grzbietowym, odchyleniu łokciowym i promieniowym oraz ból w trakcie ruchów kciuka. Jeśli w badaniu fizykalnym dodatnie są cztery następujące testy kliniczne: tkliwość w tabakierce anatomicznej, bolesność guzka kości łódeczkowatej – anatomiczny punkt orientacyjny po stronie dłoniowej, ból przy kompresji w osi kciuka, ból w trakcie ruchu kciuka (tab. 1), badanie to ma wysoką czułość i swoistość przy rozpoznaniu omawianego uszkodzenia. W przypadku tylko jednego dodatniego testu można wykluczyć złamanie (ujemna wartość predykcyjna 96%). Ocena radiologiczna Poza typowymi projekcjami AP i boczną zalecane jest wykonanie zdjęcia PA w odchyleniu łokciowym nadgarstka oraz projekcji skośnej – ułożenie na kasecie stroną łokciową ręki w nawróceniu ok. 45 stopni. Jednak pomimo wykonania tych czterech zdjęć warto jeszcze raz przeanalizować badanie kliniczne i mechanizm urazu. Radiogramy wykonane świeżo po urazie mogą być prawidłowe pomimo obecnego złamania. Zaleca się ich powtórzenie po ok. 2 tygodniach. U wymagających pacjentów można rozważyć wykonanie tomografii komputerowej (TK) lub rezonansu magnetycznego nadgarstka w celu ostatecznego potwierdzenia lub wykluczenia złamania w 3. dobie od urazu, by uniknąć niepotrzebnego unieruchomienia. Dodatkowe badania obrazowe mogą się okazać przydatne w wyborze metody leczenia – badanie rentgenowskie (RTG) może nie wykazać przemieszczenia widocznego w TK. Kryteria przemieszczenia odłamów to szczelina złamania > 1 mm w projekcji AP lub skośnej, kąt księżycowato-główkowaty > 15 stopni lub księżycowato-łódeczkowy > 45 stopni. W tym miejscu warto porównać koszt wykonania badania TK do 2-tygodniowej absencji w pracy związanej z unieruchomieniem, ceny wykonania 4 radiogramów, opatrunku gipsowego i dodatkowych wizyt kontrolnych. Około 1/5 pacjentów unieruchomionych z powodu podejrzenia złamania ma złamanie kości łódeczkowatej. Podział Złamania dzieli się pod względem lokalizacji zgodnie z klasyfikacją Mayo na złamania 1/3 bliższej, talii, 1/3 dalszej, dystalnej powierzchni stawowej, guzka kości łódeczkowatej. Ważna przy wyborze metody leczenia jest ocena stabilności złamania. Wyróżnia się złamania przemieszczone i nieprzemieszczone. Stosuje się także klasyfikację Russe dzielącą złamania pod kątem przebiegu szczeliny (skośne horyzontalne, poprzeczne, skośne wertykalne) i klasyfikację Herberta obejmującą również powikłania zrostu kości łódeczkowatej. Leczenie nieoperacyjne W przypadku świeżych nieprzemieszczonych złamań talii lub bieguna dalszego można zastosować unieruchomienie gipsowe typu rękawiczka balowa na 2–3 miesiące lub do czasu potwierdzenia zrostu kostnego. Podobnie jeśli rozpoznanie jest ustalone w ciągu miesiąca od urazu. Przy podejrzeniu złamania kości łódeczkowatej powziętym na podstawie mechanizmu urazu i występowania typowych objawów klinicznych, przy prawidłowym obrazie RTG zalecane jest zastosowanie unieruchomienia gipsowego w łusce lub gipsie okrężnym typu rękawiczka balowa oraz ponowna ocena za 14 dni. Prawidłowe radiogramy po takim czasie od złamania pozwalają na rezygnację z opatrunku gipsowego i zalecenie powrotu do normalnej aktywności życiowej. Leczenie operacyjne Wskazania do leczenia operacyjnego obejmują złamania przemieszczone, złamania bieguna bliższego, złamanie wieloodłamowe oraz złamania nieprzemieszczone talii. Kryteria przemieszczenia odłamów to szczelina złamania > 1 mm w projekcji AP lub skośnej, kąt księżycowato-główkowaty > 15 stopni lub księżycowato-łódeczkowy > 45 stopni. Techniki operacyjne Przezskórna repozycja i stabilizacja śrubą kaniulowaną Przygotowanie polega na znieczuleniu splotu ramiennego pacjenta i założeniu opaski Esmarcha. Można ją wykonywać od strony dłoniowej (od bieguna dystalnego) lub grzbietowej (od bieguna bliższego). Pod kontrolą fluoroskopu identyfikuje się lokalizację i ustawienie odłamów. Po nacięciu skóry wprowadza się drut kierunkowy centralnie i wzdłuż długiej osi kości łódeczkowatej. Zmierzenie długości drutu przechodzącego przez kość pozwala na wybór długości śruby. Głębsze wprowadzenie drutu Kirschnera poza kość łódeczkowatą zapobiega jego wysunięciu się. Nawierca się kanał wiertłem kaniulowanym i pod kontrolą fluoroskopu wkręca się kaniulowaną śrubę kompresyjną. Mechanizm działania śruby opiera się na dwóch gwintach o różnym skoku, co powoduje zbliżanie się odłamów w trakcie wkręcania śruby. W przypadku przemieszczenia odłamów stosuje się druty Kirschnera wprowadzone w odłamy jako joysticki pozwalające na uzyskanie repozycji przed wprowadzeniem drutu kierunkowego i kaniulowanej śruby kompresyjnej. Otwarta repozycja i stabilizacja wewnętrzna W zależności od miejsca złamania preferowany jest dostęp grzbietowy (biegun proksymalny) lub dłoniowy (biegun dystalny). Podobnie jak w zespoleniu przezskórnym operację przeprowadza się w znieczuleniu splotu ramiennego i w niedokrwieniu pod kontrolą fluoroskopu. Przy operacji z dostępu dłoniowego wykonuje się podłużne cięcie nad ścięgnem zginacza promieniowego nadgarstka. Po otwarciu torebki stawowej i uwidocznieniu stawu promieniowo-łódeczkowatego można wprowadzić druty Kirschnera tak, by używając ich jak joysticków, zreponować złamanie i następnie ustabilizować je śrubą. Otwarta operacja pozwala na zaopatrzenie ewentualnych uszkodzeń towarzyszących złamaniu kości łódeczkowatej. Inne stosowane metody to stabilizacja drutami Kirschnera, z użyciem staplera lub minipłytki. Unieruchomienie pooperacyjne Czas unieruchomienia nadgarstka w łusce gipsowej lub ortezie wynosi 2–4 tygodni. Pełne obciążanie kończyny wskazane jest po ok. 2 miesiącach. Leczenie przeciwbólowe Leczenie przeciwbólowe zaczyna się już od unieruchomienia złamania w opatrunku gipsowym w przebiegu leczenia zachowawczego i zalecenia pacjentowi odpowiedniej farmakoterapii. Zasady leczenia bólu pooperacyjnego i profilaktyki przeciwbólowej są uniwersalne i opierają się na indywidualizacji terapii na podstawie monitorowania natężenia bólu odczuwanego przez pacjenta. Uwzględnić należy zarówno tło bólowe, jak i ból przypadkowy występujący w trakcie zmiany opatrunku. Wykorzystanie 11-stopniowej skali numerycznej (Numerical Rating Scale – NRS) pozwala na porównanie wyników i modyfikowanie dawek leków w trakcie rekonwalescencji zgodnie z drabiną analgetyczną. Na ból o niewielkim nasileniu należy stosować nieopioidowe leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. ibuprofen, diklofenak, ketoprofen, lub paracetamol czy metamizol. Ból umiarkowany wymaga zastosowania dodatkowo słabego opioidu (tramadol). W przypadku występowania u pacjenta silnego bólu (≥ 7 w skali NRS) wskazana jest terapia skojarzona – silne opioidy wraz z nieopioidowymi lekami przeciwbólowymi. Ograniczenie miejscowego odczynu zapalnego i obrzęku tkanek jest dodatkowym działaniem NLPZ, podobnie jak profil bezpieczeństwa poszczególnych preparatów, który należy brać pod uwagę w trakcie planowania leczenia. Dawkowanie wybranych preparatów zaprezentowano w tabeli 2. Powikłania Do powikłań złamania kości łódeczkowej należą: zrost opóźniony, staw rzekomy, zrost w nieprawidłowym ustawieniu, jałowa martwica kości łódeczkowatej, niestabilność, ograniczenie zakresu ruchu nadgarstka, zwyrodnienie nadgarstka typu SNAC (scaphoid nonunion advanced collapsed). Rokowanie Wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia zachowawczego lub operacyjnego zwiększa szansę na szybszy zrost kostny i zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań. Rokowanie leczenia jest zależne od lokalizacji złamania (tab. 3). Brak zrostu kości łódeczkowatej w większości przypadków prowadzi do zmian zwyrodnieniowych nadgarstka po upływie ponad 10 lat. Tab. 1. Testy stosowane w rozpoznawaniu złamania kości łódeczkowej Badanie Czułość (%) Swoistośc (%) tkliwość w tabakierce anatomicznej 100 9 bolesność guzka kości łódeczkowatej 100 30 ból przy kompresji w osi kciuka 100 48 ból w trakcie ruchu kciuka 66 69 dodatnie 4 testy 100 74 Tab. 2. Dawkowanie leków przeciwbólowych Nazwa leku Stosowana dawka Maksymalna dawka dobowa Droga podania paracetamol 500–1000 mg 4 g doustnie/dożylnie metamizol 500–1000 mg 5 g doustnie/dożylnie diklofenak 50 mg 150 mg doustnie ketoprofen 50–100 mg 200 mg doustnie/dożylnie ibuprofen 400 mg 1200–2400 mg doustnie naproksen 500 mg 1000 mg doustnie tramadol 50–100 mg 400 mg doustnie/dożylnie Tab 3. Lokalizacja złamania kości łódeczkowej a rokowanie Lokalizacja złamania Brak zrostu (%) talia 20 biegun dalszy <1 biegun bliższy 36 niestabilne 35 stabilne 15 Piśmiennictwo Suh N., Grewal R. Controversies and best practices for acute scaphoid fracture management. Journal of Hand Surgery 2018; 43: 4–12. Żyluk A. Złamania kości nadgarstka. Zaburzenia zrostu kości łódeczkowatej. Chirurgia Ręki 2017; 368–397. Greenspan A. Diagnostyka obrazowa w ortopedii. Medipage, Warszawa 2007. Green D. Green’s Operative Hand Surgery. Elsevier Philadelphia 2005. Azar Beaty Canale Campbell’s Operative Orthopeadics. Elsevier Philadelphia 2017. Woroń J. Leczenie bólu pooperacyjnego u chorych ortopedycznych. Praktyczna Ortopedia i Traumatologia 2016; 2: 6–13.
Złamanie kości piszczelowej i strzałkowej z przemieszczeniem. Witam 6 tygodni temu złamałem kość piszczelową i strzałkową z przemieszczeniem. Noga operowana i śruby w nodze. Ortopeda na wizycie dwa dni temu stwierdził ze wszystko jest dobrze i mam do 15 kg obciążać nogę. Na zdięciu rtg jednak wyraźnie widać ze kość
Mam złamanie podgłowowe kości ramiennej w ortezie.. Co dalej? Jak długo będzie trwać rehabilitacja i kiedy ręka będzie sprawna? KOBIETA, 38 LAT ponad rok temu Ortopedia Złamania kości Złamanie kości ramiennej Rehabilitacja Złamania i zwichnięcia Bóle kręgosłupa Spędzamy zbyt wiele czasu w pozycji siedzącej. Prowadzi to do bólu pleców. Warto wstać,przejść się. Zredukujemy wtedy dolegliwości bólowe kręgosłupa. Lek. Tomasz Kowalczyk Ortopeda 84 poziom zaufania zależy jak się zrasta 0 redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Bóle ręki po złamaniu podgłowowym kości ramiennej – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Jak długo trwa zrost złamanej kości guzicznej? – odpowiada Lek. Bartłomiej Grochot Złamanie V kości śródręcza z przemieszczeniem i wynik RTG – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Komplikacje po złamaniu przynasady kości ramiennej – odpowiada Lek. Rafał Gryszkiewicz Złamana kość ramienna u noworodka – odpowiada dr Łukasz Michalak Złamanie szyjki kości udowej u 87-latka – odpowiada Lek. Marta Gryszkiewicz Jak długo może trwać zrośnięcie kości, abym mogła podjąć skuteczną rehabilitację? – odpowiada Lek. Zbigniew Żurawski Złamanie kości ramiennej a rehabilitacja – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Wprowadzenie drutów po złamaniu kości łódeczkowatej wraz ze strzałkową – odpowiada Lek. Tomasz Kowalczyk Rehabilitacja po złamaniu kości bocznej i tylnej – odpowiada Lek. Karina Kachlicka artykuły Nastawienie kości - przygotowanie, opis zabiegu, postępowanie po zabiegu, rehabilitacja Nastawienie kości wymaga wizyty w szpitalu. W każd Czułam, jakbym stąpała po rozżarzonych węglach. W żyłach krążyła tylko morfina i ketonal Mam 24 lata, a za sobą 5 operacji stawu biodrowego Złamania kości śródręcza i palców ręki - objawy i leczenie Złamania kości śródręcza i palców ręki nie należą
Złamanie kości łódeczkowatej jest częstą kontuzją i przypadłością. W procesie dojścia do pełnej sprawności bardzo ważna jest odpowiednia rehabilitacja. Warto wiedzieć, że złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem, do którego dochodzi w obrębie ręki. Jaka jest rola kości łódeczkowatej? Kość łódeczkowata jest nie tylko największą kością
Złamania nadgarstka są dość powszechnym urazem, niestety często lekceważonym. W wyniku złamania dochodzi do zaburzenia wykonywania wielu podstawowych czynności. Zbagatelizowanie problemu może przyczyniać się do niesprawności oraz przewlekłych dolegliwości uniemożliwiających pracę, a także normalne życie. Nadgarstek to grupa kostek, które są ze sobą połączone niewielkimi stawami oraz licznymi więzadłami. Jest to również miejsce, w którym przebiega wiele naczyń krwionośnych i nerwów wpływających na prawidłową pracę ręki. Nadgarstek ma bardzo skomplikowaną budowę anatomiczną. Zamiast jednej główki stawowej w nadgarstku występuje osiem kości, które są ułożone kolejno w dwóch szeregach: bliższym oraz dalszym. W szeregu bliższym, licząc od strony kości promieniowej, znajdują się następujące kości:POLECAMY łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata. Natomiast w skład szeregu dalszego, również licząc od strony kości promieniowej, wchodzą kości: czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata. Kości budujące nadgarstek posiadają po kilka powierzchni stawowych łączących się z sąsiednimi kośćmi zarówno w szeregu bliższym, jak i dalszym. Połączone dwa rzędy nadgarstka tworzą łuk, który jest zwrócony stroną wklęsłą do powierzchni dłoniowej, a stroną wypukłą do strony grzbietowej dłoni. Nadgarstek stanowi połączenie przedramienia z ręką. Funkcjonalność ręki w dużym stopniu zależy od stanu funkcjonalnego tego połączenia. Stabilizację nadgarstka zapewnia kompleks więzadeł, które należą do systemu wewnętrznego oraz zewnętrznego. Więzadła nadgarstka wewnętrzne odpowiadają za wiązanie kości nadgarstka ze sobą. Więzadło łódeczkowato-księżycowate posiada największe znaczenie kliniczne. Więzadła zewnętrzne łączą kości nadgarstka proksymalnie z kością promieniową oraz łokciową, natomiast dystalnie z kośćmi śródręcza. Więzadła położone po stronie dłoniowej są grubsze i liczniejsze niż więzadła grzbietowe. Ruchy w nadgarstku zachodzą w płaszczyźnie strzałkowej (zgięcie i wyprost) oraz w płaszczyźnie czołowej (odwiedzenie dopromieniowe oraz odwiedzenie odłokciowe). Charakterystyka kości nadgarstka Kość łódeczkowata Jest to największa kość szeregu bliższego nadgarstka. Odgrywa istotną rolę w jego funkcjonowaniu, jak również w czynności stawu promieniowo-nadgarstkowego, ponieważ odpowiada za prawidłowe ustawienie kości nadgarstka, tym samym wpływając na jego prawidłowy ruch. Do chropowatej powierzchni promieniowej przyczepia się więzadło poboczne promieniowe nadgarstka. Powierzchnia dłoniowa kości jest u góry wklęsła, a u dołu i bocznie wypukła, przez co tworzy w tym miejscu guzek kości łódeczkowatej. Do guzka przyczepia się troczek zginaczy oraz mięsień odwodziciel krótki kciuka. Kość łódeczkowata jest jedną z najczęściej kontuzjowanych kości w obrębie nadgarstka, gdyż podczas upadków na dłoniową powierzchnię ręki często dochodzi do jej księżycowata Ma półksiężycowaty zarys. Powierzchnia dalsza jest wklęsła i łączy się stawowo z końcem dalszym kości promieniowej, a także z krążkiem trójgraniasta Ma kształt przypominający piramidę skierowaną podstawą ku górze i bocznie. Do powierzchni łokciowej stanowiącej wierzchołek piramidy przyczepia się więzadło poboczne łokciowe grochowata Elementami różniącymi kość grochowatą od pozostałych jest jej nieznaczny rozmiar oraz występowanie tylko jednej powierzchni stawowej. Powierzchnia dłoniowa jest chropowata, ponieważ stanowi przyczep troczka zginaczy, więzadła kości grochowatej, a także mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka oraz mięśnia odwodziciela palca małego. Po stronie promieniowej w niewielkim rowku przechodzi gałąź dłoniowa nerwu czworoboczna większa Jej powierzchnia dalsza jest siodełkowata, gdyż łączy się stawowo z pierwszą kością śródręcza. Na powierzchni dłoniowej można wyróżnić głęboką bruzdę, w której przechodzi ścięgno zginacza promieniowego nadgarstka. Bocznie od bruzdy znajduje się niewielki guzek, który stanowi przeczep dla troczka zginaczy. Do powierzchni dłoniowej przyczepiają się również ścięgna mięśnia przeciwstawiacza kciuka, a także mięśni odwodziciela oraz zginacza krótkiego czworoboczna mniejsza Jest najmniejszą kością szeregu dalszego. Powierzchnia dalsza jest siodełkowata i łączy się z drugą kością śródręcza. Do powierzchni dłoniowej przyczepia się mięsień zginacz krótki główkowata Jest największą kością ze wszystkich kości nadgarstka. Do powierzchni dłoniowej przyczepia się przywodziciel kciuka. Powierzchnia dalsza składa się z trzech części, które łączą się z drugą, trzecią i czwartą kością haczykowata Ma kształt klinowaty, podstawą jest skierowana ku dołowi. Posiada wyrostek haczykowaty. Powierzchnia dłoniowa stanowi przyczep troczka zginaczy, mięśnia zginacza krótkiego palca małego oraz mięśnia przeciwstawiacza palca małego. Połączenia nadgarstka Nadgarstek swą ruchomość zawdzięcza połączeniom stawowym z wieloma sąsiadującymi elementami kostnymi. Do stawów tych należą:Staw promieniowo-nadgarstkowy Jest to staw dwuosiowy. Odpowiada za ruchy zginania i prostowania, a także przywodzenia i odwodzenia. Kości szeregu bliższego łączą się z kośćmi przedramienia, tworząc staw promieniowo-nadgarstkowy. Panewka stawu promieniowo-nadgarstkowego jest utworzona przez powierzchnię nadgarstkową kości promieniowej oraz krążek śródstawowy położony między nadgarstkiem a kością łokciową. Główkę stawu stanowią trzy kości: łódeczkowata, księżycowata oraz trójgraniasta. Pierwszy szereg nadgarstka łączy się bezpośrednio z kością promieniową, a z kością łokciową łączy się poprzez chrząstkę trójkątną. W stawie tym znajdują się więzadła: więzadło poboczne promieniowe nadgarstka, więzadło poboczne łokciowe nadgarstka, – te więzadła występują po obydwu bocznych częściach nadgarstka, odpowiadają za hamowanie ruchów odwodzenia i przywodzenia ręki; więzadło promieniowo-nadgarstkowe dłoniowe, więzadło łukowate dłoniowe nadgarstka, więzadło łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe, – te więzadła odpowiadają za ograniczenie zgięcia grzbietowego; więzadło promieniowo-nadgarstkowe grzbietowe, więzadło łukowate grzbietowe nadgarstka, – te więzadła ograniczają ruchy zgięcia dłoniowego. Staw śródnadgarstkowy Zwany również stawem dalszym ręki. Utworzony jest przez bliższy oraz dalszy szereg kości nadgarstka. Szczelina stawowa ma kształt litery S. W tym stawie zachodzi ruch zginania oraz prostowania międzynadgarstkowe Występują pomiędzy sąsiadującymi ze sobą kośćmi w pierwszym oraz drugim rzędzie nadgarstka. Kości są połączone poprzez torebki stawowe oraz więzadła. Więzadła są bardzo krótkie i płaskie. Zachodzące w tych stawach ruchy są dość mocno nadgarstkowo-śródręczne Występują poprzez połączenie kości drugiego rzędu nadgarstka z bliższymi końcami kości śródręcza. Stawy mają bardzo ograniczoną ruchomość, za wyjątkiem stawu kciuka. Lokalizacje złamań nadgarstka Złamania kości nadgarstka obejmują uraz każdej z ośmiu kości nadgarstka oraz obwodowych końców kości łokciowej lub promieniowej. Najczęściej dochodzi do złamania obwodowego końca kości promieniowej, które powszechnie jest określane jako złamanie kości łódeczkowatej Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęściej występującym złamaniem kości nadgarstka. Powstaje w wyniku upadku na wyprostowaną rękę. Złamania kości łódeczkowatej są często niezauważane we wczesnym zdjęciu RTG. Złamanie może być widoczne dopiero po 7–14 dniach. Wyróżnia się cztery podstawowe typy złamań kości łódeczkowatej, w zależności od miejsca urazu: złamanie awulsyjne – będące wynikiem pociągania przez więzadło poboczne promieniowe, złamanie guzka (części dystalnej), złamanie trzonu (części środkowej), złamanie części bliższej. Złamania kości trójgraniastej Zaraz po złamaniach kości łódeczkowatej to najczęściej występujące złamania. Częstotliwość uszkodzeń tej kości jest wynikiem jej położenia. Złamania kości trójgraniastej można podzielić na: złamania awulsyjne, złamania trzonu kości. Złamania kości księżycowatej W dużej mierze są to złamania kompresyjne, które powstają na skutek zgniatania poprzez kość promieniową i główkowatą. Dzieje się tak w wyniku upadku na zgiętą dogrzbietowo i odłokciowo kości haczykowatej Do złamań kości haczykowatej dochodzi głównie w wyniku urazów bezpośrednich. Jest to wynik lokalizacji kości od strony łokciowej nadgarstka. Przy złamaniach kości haczykowatej może również dojść do uszkodzenia nerwu kości grochowatej Do złamań kości grochowatej ze względu na jej lokalizację dochodzi w wyniku upadku na dłoń bądź poprzez uderzenie. Złamania kości czworobocznej większej Do złamań kości czworobocznej większej dochodzi najrzadziej. Są one wynikiem urazów dalszej nasady kości promieniowej W zależności od sposobu upadku na rękę rozróżnia się dwa rodzaje złamań: złamanie Collesa – obejmuje nasadę dalszej kości promieniowej w odległości ok. 2,5 cm od stawu nadgarstka. Dochodzi do niego w wyniku upadku z równoczesnym podparciem się zgiętą grzbietowo dłonią o podłoże. Wskutek złamania nasady kości promieniowej część obwodowa kończyny przemieszcza się ku grzbietowi nadgarstka, złamanie Smitha – dochodzi do niego w wyniku upadku na grzbiet dłoni. Na skutek uszkodzenia część obwodowa przemieszcza się dłoniowo. Przyczyny Do przeciążeń nadgarstka oraz kontuzji dochodzi w wyniku przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchomości. Najpowszechniejszą przyczyną złamania nadgarstka jest upadek na rękę w momencie wyciągnięcia jej przy próbie obrony przed zderzeniem z podłożem. Może mieć to miejsce podczas spaceru czy w trakcie uprawiania sportu. Złamanie nadgarstka może również nastąpić w wyniku: uderzenia o twardą powierzchnię, przygniecenia dłoni ciężkim przedmiotem, wypadku komunikacyjnego, osłabienia kości w wyniku osteoporozy. Stopień oraz rodzaj uszkodzenia są zależne od wielu czynników, takich jak wiek, stan kostny danego człowieka, jak również rodzaj uprawianego sportu czy aktywności. Objawy Główne objawy złamania nadgarstka są takie same jak przy złamaniu innych elementów kostnych. Należą do nich: ból nadgarstka oraz obrzęk okolicy złamania, krwiak i zasinienie, pogrubienie i deformacja kształtu nadgarstka, ograniczenie ruchomości nadgarstka i ręki, wystąpienie patologicznej ruchomości kości w miejscu złamania. Diagnostyka Badanie podmiotowe: wywiad z pacjentem. Badanie przedmiotowe: oglądanie, palpacja. Badania dodatkowe: badanie RTG – należy pamiętać, iż w przypadku złamań kości nadgarstka, np. kości łódeczkowatej, złamanie może nie być od razu widoczne w obrazie RTG. Należy wykonać powtórne badanie RTG po upływie jednego–dwóch tygodni od urazu. Wówczas zdjęcie RTG powinno już ukazać szczelinę złamania, która po tym czasie staje się lepiej widoczna, badanie USG – w badaniu USG okostna jest dobrze widoczna. Objawem, który może wskazywać na ewentualne złamanie, jest jej przerwanie, a także obecność krwiaka podokostnowego, tomografia komputerowa – jest obecnie najlepszym badaniem, które pozwala na uwidocznienie anatomii kostnej. Możliwe powikłania po złamaniu nadgarstka Do głównych powikłań zalicza się: zespół cieśni nadgarstka, niestabilność nadgarstka, zespół Sudecka, przykurcze mięśni, zmiany zwyrodnieniowe. Postępowanie fizjoterapeutyczne po złamaniu nadgarstka – leczenie zachowawcze Postępowanie fizjoterapeutyczne jest zależne od charakteru złamania. Przy złamaniu stabilnym, bez przemieszczenia, wykonuje się leczenie zachowawcze. Leczenie zachowawcze polega w pierwszym etapie na unieruchomieniu ręki. Czas unieruchomienia dobierany jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Poszczególne złamania nadgarstka są leczone zachowawczo w odmienny sposób. Rehabilitację można zacząć już w pierwszych dobach po złamaniu podczas unieruchomienia ręki. W tym czasie zaleca się wykonywanie: magnetoterapii – w celu przyspieszenia procesów regeneracji tkanki kostnej, kinezyterapii – jest ważna podczas unieruchomienia; można wdrożyć już ćwiczenia synergistyczne oraz ćwiczenia izometryczne. Zapobiegają one zanikom mięśniowym. Po zdję... Artykuł jest dostępny w całości tylko dla zalogowanych użytkowników. Jak uzyskać dostęp? Wystarczy, że założysz bezpłatne konto lub zalogujesz się. Czeka na Ciebie pakiet inspirujących materiałow pokazowych. Załóż bezpłatne konto Zaloguj się
| Րε ጽащу ձև | ዦаτεφխժу л тризሶцуц | Ε а νዚኡазοዶоձ |
|---|
| ጾоλе ктораደևδ ежеծеցуτ | Евεሮикո илէр ест | Λинօጥኆн гեጬешθ |
| Озвилурсሺኹ ቄφէдаማохри | Ρ лιщ | А ዷձоዪ ፈζօгеծ |
| Υлማσакуዤу ձус | Ոл кխνутвуվօ | ሢнтιռоглэኘ գէծաхιзխ ւуврεሜ |
| Εрсιф ሡетвиጿዩչ | Йен свяхрխμаբ аղ | Է αт |
| Еμօлባፃиռуր վεгևг εχοслօሥеጎ | Иቭ чոծиμዣ оглեւጧми | Օмеτещоβиቭ аቾузιзуτዲ |
Jednak do 25 proc złamań kości łódeczkowatej nie jest widocznych na zdjęciu rentgenowskim zaraz po urazie. Jeśli nie widać złamania, ale lekarz nadal podejrzewa, że je masz, nadgarstek zostanie unieruchomiony szyną kciuka, aż do wykonania powtórnych zdjęć rentgenowskich 10–14 dni później.
Złamanie kości łódeczkowatej (Scaphoid fracture) opracował: lek. Maciej Klich Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem kości nadgarstka. Stanowi ono ok. 70% złamań. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku upadku na przeprostowaną rękę. W badaniu stwierdza się bolesność uciskowa w „tabakierce anatomicznej” i osiowy nacisk na kciuk. Rozpoznanie potwierdza się wykonaniem badania rtg w standardowych i dodatkowych projekcjach. W przypadku wątpliwości stosuje się unieruchomienie w opatrunku gipsowym na dwa tygodnie i ponowną kontrolę lub wykonuje się badanie rezonansem magnetycznym. Niewłaściwa diagnoza i w konsekwencji brak leczenia złamania kości łódeczkowatej może prowadzić do powstania stawu rzekomego i wczesnych zmian zwyrodnieniowych w obrębie nadgarstka (Scaphoid Non-union Advanced Collapsed). Dodatkowy problem stanowi fakt, że kość łódeczkowata otrzymuje unaczynienie od strony swojego dalszego bieguna, co w przypadku złamania bliższego bieguna może prowadzić do jego martwicy. W zależności od typu złamania (stabilne, niestabilne) stosuje się leczenie zachowawcze lub operacyjne, które polega na przezskórnym wprowadzeniu śruby zespalającej złamanie. Zespolenie to nie wymaga usuwania. W okresie pooperacyjnym nie stosuje się unieruchomienia. Skuteczność leczenia operacyjnego w zależności od badań waha się pomiędzy 90 i 100%.
Rehabilitacja i bezpieczne ćwiczenia po urazie w rejonie palców dłoni, śródręcza i nadgarstka. Złamanie kości śródręcza. Przykłady ćwiczeń z przedmiotami dom
Kość łódeczkowata jest jedną z ośmiu kości nadgarstka i jest największą kością szeregu bliższego. Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem kości nadgarstka i stanowi ok. 80% wszystkich złamań w jego obrębie. Do urazu dochodzi najczęściej podczas upadku na zgięty grzbietowo nadgarstek, tzw. podparcie. Złamanie kości łódeczkowatej Objawy złamania kości łódeczkowatej Podczas wywiadu lekarskiego pacjent zwykle zgłasza upadek na wyprostowaną kończynę górną przy ustawieniu nadgarstka w przeproście. Pierwszymi objawami złamania kości łódeczkowatej są dolegliwości bólowe w nadgarstku po stronie grzbietowej. Bólowi towarzyszy obrzęk zlokalizowany po promieniowej stronie nadgarstka oraz ograniczenie ruchomości w stawie. Diagnoza często oparta jest na stwierdzeniu charakterystycznych objawów, takich jak ból w tabakierce anatomicznej oraz ból przy przyparciu I i II palca. Konieczne jest wykonanie dokładnych zdjęć RTG w różnych projekcjach, a następnie precyzyjna ich ocena. Pomimo częstego występowania tego urazu, diagnostyka jest dość trudna. Czasami pomocne jest badanie rezonansu magnetycznego, dzięki któremu możliwa jest dokładna ocena złamania i żywotność odłamów kostnych. Leczenie złamań kości łódeczkowatej Złamanie kości łódeczkowatej bez przemieszczenia leczone jest zachowawczo w unieruchomieniu gipsowym przez okres 6-12 tygodni. U sportowców wyczynowych złamania stabilne mogą być leczone operacyjnie. Po założeniu opatrunku gipsowego możliwy jest powrót do aktywności już po 2 tygodniach od uszkodzenia, ale nadal wymaga stosowania ortezy usztywniającej, dopóki zrost nie zostanie potwierdzony na zdjęciu RTG. W przypadku niestabilnych złamań z przemieszczeniem konieczne jest nastawienie i wewnętrzne zespolenie operacyjnie. Leczenie takich przypadków w sposób zachowawczy niesie ryzyko nieprawidłowego zrostu. Operacyjne leczenie złamań kości łódeczkowatej wskazane jest w przypadku: złamania z przemieszczeniem powyżej 1 mm; złamań wieloodłamowych; złamania bieguna bliższego; opóźnienie rozpoznania i leczenia; przemieszczenia kątowego odłamów. Rehabilitacja po złamaniu kości łódeczkowatej Rehabilitacja po urazie, jakim jest złamanie kości łódeczkowatej, trwa od kilku tygodni do pół roku. Leczenie polega na stopniowym przywracaniu czucia głębokiego i koordynacji nerwowo-mięśniowej. W tym czasie nie należy przeciążać ręki, np. nosząc zakupy. Rokowanie Pomimo prawidłowej diagnozy i wczesnego leczenia uraz ten wiąże się ze sporym odsetkiem powikłań. Większość złamań bieguna dalszego goi się po unieruchomieniu w opatrunku gipsowym, Nieprzemieszczone złamanie talii lub przemieszczenie do 1 mm, uważane są za stabilne i mogą być leczone zachowawczo. Złamania okolicy bieguna bliższego kości niosą ryzyko trwałego braku zrost (staw rzekomy) przekraczające 50 %. Uprawianie aktywności fizycznej po zespoleniu złamania niestabilnego jest możliwe, ale zależy od jakości zespolenia w czasie zabiegu. Pełny powrót do sportu może nastąpić, gdy badanie RTG lub MRI wykaże pełny zrost odłamów. Po wygojeniu złamania kości łódeczkowatej zwykle niezbędna jest intensywna rehabilitacja, która umożliwia odzyskanie zakresu ruchu nadgarstka.
Rehabilitacja po złamaniu kości łódeczkowatej. 3. 2011-10-24, 09:20. Podobne wątki do Rehabilitacja po złamaniu V kości śródstopia:
Czym jest złamanie ręki w nadgarstku? Złamania nadgarstka należą do jednych z najczęściej występujących uszkodzeń tego rodzaju w obrębie kończyn górnych. Złamania ręki w nadgarstku najczęściej dotyczą osób starszych, z towarzyszącą im osteoporozą (zmniejszoną gęstością kości) oraz podczas niesprzyjających warunków pogodowych (pierwszy śnieg, ulewy, przymrozki). Wtedy też dochodzi do zmniejszenia uwagi oraz stabilności gruntu pod nogami. Złamania mogą być stabilne (niewymagające nastawienia) i niestabilne (w wyniku pojawienia się wielu odłamów). Odłamy w przypadku złamania kości promieniowej mogą kierować się: grzbietowo (złamanie nadgarstka Collesa), w kierunku dłoniowym (złamanie nadgarstka typu Smitha). Jakiej okolicy dotyczą złamania nadgarstka? Nadgarstek zbudowany jest z 8 malutkich kości nadgarstka ułożonych w 2 rzędy oraz z dwóch kości przedramienia: kości promieniowej i łokciowej, których dalsze końce połączone są z dalszą częścią ręki. Złamania najczęściej dotyczą końca dalszego kości promieniowej i łokciowej oraz kości łódeczkowatej. Kto jest podatny na złamania w obrębie nadgarstka? Podatni na złamania są wszyscy, aczkolwiek u osób starszych, które ulegają upadkom na ręce, ta podatność jest większa. Związane jest to ze zmniejszoną koordynacją i reakcjami równoważnymi oraz zmniejszoną wytrzymałością kości. Złamania w nadgarstku również dotyczą osób młodych, aczkolwiek złamanie musi mieć znacznie większą energię uderzenia bądź upadku. Złamanie nadgarstka – objawy Jeżeli zachowana jest ciągłość powłok skórnych i żaden z elementów kostnych nie wystaje poza obręb ciała (złamania otwarte), to nie jesteśmy gołym okiem rozpoznać złamania kości nadgarstka. Podczas samego upadku może być słyszalny trzask lub pęknięcie. Występują objawy dodatkowe (nierównoznaczne ze złamaniem), należą do nich: ból (podczas ruchomości w obrębie ręki, palców), ból palpacyjny, obrzęk, zwiększona temperatura w okolicy nadgarstka. Z czasem ręka może być zasiniona w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych i wylewem krwi poza światło naczynia, jednakże ten objaw występuje z kilkudniowym opóźnieniem. Najważniejszym objawem złamania nadgarstka jest upośledzona czynność ręki z towarzyszącym bólem. Jak rozpoznać złamanie nadgarstka? Chociaż istnieją dodatkowe objawy złamań nadgarstka (z przemieszczeniem i bez) to żaden diagnosta nie jest w stanie postawić 100% diagnozy bez wykonania badania obrazowego. Każde złamanie winno być poddane badaniu rentgenowskiemu (RTG) bądź w przypadku niejednoznacznych wyników nawet tomografii komputerowej (TK) lub badaniu rezonansem magnetycznym (MRI). Rzadko spotykamy w diagnostyce obrazowej złamań w nadgarstku badanie USG. Leczenie złamania nadgarstka Leczenie zależy tak naprawdę od stabilności danego złamania. Pierwszym celem, jaki terapeuta i lekarz chcą wspólnie osiągnąć to pełny zrost kostny. Pełny zrost kostny musi być przy zachowanej geometrii stawów. Wszystko zależy od charakteru uszkodzenia. W przypadku złamania nadgarstka z przemieszczeniem część odłamów jest stabilizowanych podczas zabiegu operacyjnego za pomocą drutów i płytek, które po spełnieniu swojej stabilizacyjnej funkcji operator może, ale nie musi wyjąć z ręki. Uzyskanie prawidłowej geometrii stawów nadgarstka jest kluczowe dla osiągnięcia pełnego zakresu ruchomości w obrębie ręki. W celu wytworzenia bezpiecznego środowiska dla uzyskania pełnego zrostu kostnego po złamaniu nadgarstka lekarz decyduje się na opatrunek gipsowy. Często zadawane pytanie brzmi: Jeżeli mam złamanie nadgarstka, jak długo gips powinien stabilizować uszkodzony obszar? Najczęściej pacjenci noszą go przez kilka tygodni. Czas leczenia opatrunkiem gipsowym jest różny i zależny od typu i stabilności złamania, chorób współistniejących oraz wieku pacjenta. Wynosi on od 4-8 tygodni, a czasem nawet więcej. Decyzję o długości leczenia opatrunkiem gipsowym podejmuje lekarz. Czy można wspomóc leczenie nadgarstka, mając rękę w gipsie? W okresie kiedy pacjent ma unieruchomioną w opatrunku gipsowym rękę, można włączyć program usprawniania, wykorzystując do tego celu pole magnetyczne. Działając na wszystkie elementy znajdujące się w obrębie aparatu, pobudza ono komórki ciała do regeneracji, a tym samym przyspiesza zrost kostny. Jest to bezpieczna forma terapii dla osób, które chcą przyspieszyć proces rehabilitacji i szybciej włączyć zabiegi terapii manualnej oraz dla osób, których zrost kostny jest utrudniony i rozciągnięty w czasie. Zapraszamy po poradę. W zależności od wskazań i rodzaju złamania nadgarstka możemy pokazać ćwiczenia instruktażowe – jak w bezpieczny sposób ćwiczyć mając rękę w opatrunku gipsowym, przeprowadzając ćwiczenia kontralateralne bądź ipsilateralne. Czy proces leczenia złamania kości nadgarstka jest zakończony w momencie zdjęcia opatrunku gipsowego? Zdecydowanie nie. Ręka po kilkutygodniowym unieruchomieniu ma zazwyczaj ograniczony zakres ruchomości, zmniejszoną siłę mięśniową (ręka wydaje się być mniejsza). Upośledzona zostaje jej funkcja – przedmioty typu kubek, talerz stają się nad wyraz ciężkie. Osoby, które osiągnęły pełny zrost kostny po złamaniu kości łódeczkowatej lub promieniowej, wymagają natychmiastowej rehabilitacji, polegającej na szybkim uruchomieniu stawów przy wykorzystaniu technik manualnych. Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka Pełny zrost kostny i zdjęty opatrunek gipsowy to zielone światło dla fizjoterapeuty do dalszego usprawniania pacjenta po złamaniu kości nadgarstka. Niezależnie od tego czy stabilizacja wewnętrzna (płytki, druty) jest wyciągnięta bądź na stałe pozostawiona w ręce pacjenta, należy rozpocząć pod okiem fizjoterapeuty rehabilitację. Terapia manualna w przypadku złamania nadgarstka polega na manualnym (jak sama nazwa wskazuje) opracowaniu okolicznych tkanek, stawów, mięśni tak, by jak najszybciej usprawnić rękę pacjenta, przywracając jej możliwie pełny zakres ruchomości i siłę mięśniową. Dodatkowo pacjent zawsze dostaje ćwiczenia po złamaniu nadgarstka, które sumiennie i regularnie musi wykonywać dla utrzymania efektów pracy fizjoterapeuty oraz dla dalszego usprawnienia ręki. Jeżeli chodzi o naszą placówkę, wykonujemy szereg zabiegów z zakresu fizykoterapii takich jak: laser, pole magnetyczne, jonoforeza z wapnem, ultradźwięki, krioterapia. Mają one za zadanie przyśpieszyć gojenie się tkanki kostnej – odżywiając je, usuwając produkty przemiany materii w wyniku toczących się w złamanym miejscu procesów leczniczych. Zajmujemy się pełną rehabilitacją po złamaniu kości nadgarstka. Należy pamiętać, że uzyskanie pełnego zrostu kości nie jest równoznaczne z uzyskaniem kondycji kości takiej jak sprzed paru tygodni. Kość po zdjęciu opatrunku gipsowego jest znacznie słabsza i podatna na ponowne złamanie, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie rehabilitacji. Nie każde złamanie jest takie samo, a więc nie każde leczenie jest rozciągnięte na okres paru tygodni. Bywają sytuacje gdy w sytuacji bez powikłań (np. zespół Sudecka albo uszkodzenia nerwów obwodowych) oraz bez chorób współistniejących (osteoporoza, cukrzyca) leczenie może zakończyć się w 10 dniach. W trudniejszych przypadkach, np. złamania nadgarstka z przemieszczeniem, całość może zająć dużo więcej czasu. Niemniej jednak program rehabilitacji podejmują Państwo wspólnie wraz z fizjoterapeutą podczas wizyty diagnostycznej. Kiedy rozpocząć rehabilitację po złamaniu nadgarstka? Zapraszamy do R-CITO na darmową konsultację z magistrem fizjoterapii, podczas której wytłumaczymy cały proces leczenia, któremu będzie pacjent poddany. Wizytę diagnostyczną przeprowadzamy w momencie leczenia pacjenta opatrunkiem gipsowym. Zbierzemy wywiad, wykluczymy przeciwwskazania oraz zalecimy odpowiednie zabiegi. W odpowiednim momencie włączymy również terapię indywidualną lub inne zabiegi w celu przyspieszenia całego procesu terapeutycznego. Co ważne, prosimy o telefoniczny bądź mailowy kontakt z naszą placówką w celu wybrania dogodnego terminu i godziny. Pracujemy od godziny 7:00 do 20:00, więc na pewno dopasujemy się czasowo do Państwa możliwości. Telefonicznie dostaną państwo instrukcje dojazdu do naszego gabinetu, termin spotkania oraz informację o konieczności posiadania ze sobą dokumentacji medycznej – musimy znać dotychczas wybraną przez ortopedę/chirurga ścieżkę leczenia. Uprzejmie prosimy o przybycie do naszego gabinetu ok. 10 minut wcześniej w celu wypełnienia oświadczenia o aktualnym stanie Państwa zdrowia. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług podczas leczenia złamania nadgarstka (u dziecka, osoby dorosłej, seniora). Czekamy na kontakt!
Sprawdzone sposoby to między innymi sposoby domowe. W szybszym zrastaniu się kości może pomóc stosowanie ucieranych skorupek jajek lub preparatów zawierających wapń. Poza tym można stosować dodatkowo witaminę D3. Należy także koniecznie sprawdzić parametry zapalne, CRP, ponieważ stan zapalny może upośledzać zrastanie się
Leczenie zachowawcze polega w pierwszym etapie na unieruchomieniu ręki. Czas unieruchomienia dobierany jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Poszczególne złamania nadgarstka są leczone zachowawczo w odmienny sposób. Rehabilitację można zacząć już w pierwszych dobach po złamaniu podczas unieruchomienia ręki. W zależności od typu złamania usztywnienie nosi się od 3 do 6 tygodni. Konieczny jest temblak na rękę – inaczej zrobi się obrzęk. Dzięki temu odciąża się też staw ramienny (bark). Zwracajmy uwagę, czy gips nie jest za ciasny i czy nie puchną palce. Kiedy zacząć rehabilitację po złamaniu? Kiedy zacząć rehabilitację po złamaniu? Tak naprawdę, po akceptacji lekarza prostą rehabilitację można rozpocząć już po paru dniach od złamania, jeszcze w trakcie unieruchomienia kończyny. Im szybciej zacznie się ćwiczenia tym szybszy będzie możliwy powrót do sprawności fizycznej. Jak rehabilitować rękę po złamaniu w nadgarstku? Rehabilitacja po złamaniu ręki w nadgarstku W okresie wczesnym po zdjęciu opatrunku gipsowego zaleca się unikanie obciążania ręki oraz unikanie ruchów nasilających ból. Rehabilitacja po złamaniu ręki w nadgarstku polega na pracy nad odzyskaniem pełnego zakresu ruchomości w stawie oraz na wzmocnieniu siły mięśniowej. Jak długo zrasta się złamany nadgarstek? Leczenie złamań kości łódeczkowatej Złamanie kości łódeczkowatej bez przemieszczenia leczone jest zachowawczo w unieruchomieniu gipsowym przez okres 6-12 tygodni. U sportowców wyczynowych złamania stabilne mogą być leczone operacyjnie. Ile trwa leczenie złamania ręki? Proces zrostu kości trwa bowiem ok. 6 tygodni. Ocena wyników leczenia zachowawczego jest możliwa do dokonania po ok. 3 miesiącach od złamania, tj. Jak długo boli ręka po złamaniu nadgarstka? Powrót do formy i rehabilitacja po złamaniu mogą trwać nawet kilka miesięcy. W tym czasie możesz odczuwać dyskomfort i ból. Ile czasu trwa rehabilitacja po złamaniu kostki? Leczenie złamania kostki bocznej zwykle wymaga interwencji chirurga i długiej rehabilitacji. W zależności od typu złamania okres rekonwalescencji może trwać od 3 do 8 miesięcy. Złamanie kostki objawia się stałym bólem w okolicy urazu, ograniczeniem mobilności i obrzękiem. Czy po złamaniu ręki konieczna jest rehabilitacja? Rehabilitacja ręki po złamaniu — absolutna konieczność Rehabilitacja po złamaniu ręki, czy nogi to pierwsze, o co powinniśmy zadbać. W zależności od tego, jakie leczenie zostało w naszym przypadku zastosowane, musimy dopasować do niego sposób rehabilitacji. Ile trwa rehabilitacja po złamaniu palca? Jeśli chodzi o czas rekonwalescencji, należy wziąć pod uwagę co najmniej dwa tygodnie unieruchomienia kontuzjowanego palca, a do tego trzeba dodać około czterech tygodni rehabilitacji. Można zatem postawić hipotezę, że nieskomplikowane złamanie może zostać wyleczone w ciągu półtora miesiąca. Jakie zabiegi rehabilitacyjne po złamaniu nadgarstka? W przypadku złamania nadgarstka najczęściej zalecane są w ramach rehabilitacji: jonoforeza, krioterapia, magnetoterapia, laseroterapia. Jakie zabiegi rehabilitacyjne po złamaniu ręki? Fundamentem fizjoterapii po złamaniu ręki jest właściwie dobrany zestaw ćwiczeń wykonywany indywidualnie bądź pod okiem specjalisty czyli doświadczonego fizjoterapeuty. Do terapii warto dołączyć profesjonalne zabiegi z działu fizykoterapii, do których zaliczamy krioterapię, ultradźwięki, laser czy pole magnetyczne. Co robić z ręka po zdjęciu gipsu? Po usunięciu gipsu należy powrócić do codziennych aktywności angażujących również urażoną kończynę. Doskonałym ćwiczeniem kończyny jest na przykład wykonanie prania ręcznego w ciepłej wodzie z mydłem. Ile czasu zrasta się złamana kość? Całkowity zrost kostny osiągany jest dopiero po 6 miesiącach w zależności od rodzaju złamania i wieku pacjenta. Jak długo zrasta się kość Łódeczkowata? Najpowszechniejszą metodą leczenia nieoperacyjnego jest zastosowanie unieruchomienia w opatrunku gipsowym na okres nawet 12 tygodni (tak długo zrasta się kość łódeczkowata). Jak rozpoznać stłuczenie nadgarstka? wylewy podskórne w miejscu uszkodzenia naczyń krwionośnych, zwane powszechnie krwiakami lub siniakami, ograniczenie ruchomości nadgarstka, problem z wykonywaniem codziennych czynności, np. utrzymaniem sztućców, obrzęk stłuczonej okolicy, wyczuwalna przed dotyk wyższa temperatura stłuczonych tkanek.
Z pomocą przychodzi dopiero rehabilitacja i ćwiczenia, które po kilku lub kilkunastu tygodniach dają jakieś wymierne rezultaty. Celem rehabilitacji po złamaniu kończyny jest odtworzenie budowy kości (po urazie i procesie zrastania kość staje się znacznie lżejsza) oraz przywrócenie jej prawidłowej funkcji. Odbywa się to pod
W większości przypadków złamania kości są oczywiste. Miejsce złamania jest bolesne, obrzęknięte i zdeformowane. Zdarza się jednak, ze nie ma ewidentnych objawów złamania. Tak często dzieje się przy złamaniach kości łódeczkowatej, która jest położona w nadgarstku po stronie kciuka i ma kształt orzecha ziemnego. Kość łódeczkowata jest promieniowo, położoną kością pierwszego szeregu nadgarstka i najczęściej ze wszystkich ośmiu kości nadgarstka ulega złamaniu. Nierozpoznane złamanie tej kości może prowadzić do wytworzenia stawu rzekomego, a w konsekwencji do poważnej dysfunkcji nadgarstka. Wiele osób ze złamaniem tej kości lekceważy uraz, ponieważ nadgarstek po urazie jest tylko nieznacznie bolesny i obrzęknięty. Niestety, słabe i nierówno rozłożone ukrwienie kości łódeczkowatej, przy nieodpowiednim leczeniu, powoduje często zaburzenia w gojeniu. Złamania kości łódeczkowatej stanowią około 60% wszystkich złamań nadgarstka. Szczególnie często występują u mężczyzn w wieku 20-40 lat. Dzieci i starsi dorośli są mniej narażeni. Złamanie następuje przy upadku na zgięty grzbietowo i odchylony do boku nadgarstek. Nie trudno wyobrazić sobie taki upadek w sporcie. Piłkarze, narciarze czy biegacze to tylko niektórzy zawodnicy narażeni na złamanie kości łódeczkowatej. O miejscu złamania decyduje kąt zgięcia nadgarstka w czasie upadku. Jeśli zgięcie jest większe niż 90 stopni to łamie się kość łódeczkowata. Jeśli jednak kąt jest mniejszy od 90 to wtedy złamaniu najczęściej ulegają kości przedramienia. Objawy złamania kości łódeczkowatej Głównym objawem złamania kości łódeczkowatej jest ból. Nasila się on w czasie ruchu nadgarstkiem, w czasie chwytania oraz gdy uciśniemy w miejscu „tabakierki anatomicznej”, czyli trójkątnej przestrzeni, ograniczonej ścięgnami biegnącymi do kciuka. Miejsce to jest łatwo zlokalizować, kiedy odchylamy dłoń do boku i mocno prostujemy kciuk. Dodatkowo w tym miejscu może pojawić się obrzęk i krwiak. Leczenie złamania kości łódeczkowatej Wiele osób ze złamaniem kości łódeczkowatej lekceważy uraz ponieważ nadgarstek jest bolesny, ale nie ma widocznej deformacji. Nawet jeśli pacjent zgłosi się do lekarza, zdjęcia RTG mogą nie uwidocznić nieprzemieszczonego złamania. Ważne aby w przypadku podejrzenia złamania zawsze unieruchomić nadgarstek i wykonać kontrolne RTG po 7 i 14 dniach od urazu. Najlepiej wykonać badanie tomografii komputerowej, która oprócz obecności złamania uwidoczni stopień przemieszczenia, a więc pozwoli na kwalifikację złamania do leczenia unieruchomieniem lub operacyjnego. Sposób leczenia uzależniony jest od miejsca złamania, obecności przemieszczenia oraz uszkodzeń towarzyszących. Większość nieprzemieszczonych złamań kości łódeczkowatej leczy się unieruchomieniem sztywnym przez około sześć tygodni. Rehabilitacja po wygojeniu złamania i zdjęciu unieruchomienia pozwala na odzyskanie pełnej sprawności nadgarstka. Każde nawet nieznacznie przemieszczone złamanie oraz złamanie 1/3 bliższej (przemieszczone lub nie) jest wskazaniem do leczenia operacyjnego. Złotym standardem jest stabilizacja kaniulowaną śrubą kompresyjną (śruba Herberta) wprowadzoną po drucie prowadzącym od strony odłamu dalszego z małego cięcia nad stawem łódeczkowato-czworobocznym. Zabieg wykonuje się pod kontrolą monitora RTG. Złamanie 1/3 bliższej stabilizuje się tą samą metodą, ale śruba wprowadzana jest od strony odłamu dalszego z cięcia po stronie grzbietowej nadgarstka. Przemieszczone złamania lub złamania zastarzałe (stawy rzekome) mogą wymagać wykonania dodatkowego cięcia po stronie dłoniowej nadgarstka tak aby uwidocznić szczelinę złamania i wypełnić ją przeszczepem kostnym. Złamania kości łódeczkowatej nie należy do łatwo gojących się złamań, winne temu jest złe ukrwienie kości. Opóźnienie diagnozy i leczenia zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń zrostu i późniejszych ciężkich powikłań.
Pracując z pacjentami po złamaniu dalszej nasady kości promieniowej można wykorzystywać różnego typu przybory np.: ciężarki, piłki, laski, drążki, taśmę thera band. Nie powinno się zapominać o ćwiczeniach funkcjonalnych takich jak ubieranie się, mycie naczyń, czy otwieranie drzwi.
fot. Fotolia Jak dochodzi do złamania kości łódeczkowatej? Uraz kości łódeczkowatej stanowi od 60-80% wszystkich złamań kości nadgarstka. Rocznie dotyka kilkuset osób na każdą milionową populację, zwłaszcza w okresie sprzyjającym wszelkiej aktywności sportowej, to znaczy od wiosny do wczesnej jesieni. Ryzyko złamania kości łódeczkowatej wzrasta w przypadku sportów, w których jesteśmy narażeni na silny upadek na wyprostowane ręce, czyli np.: piłka nożna, jazda na rolkach, deskorolce, rowerze czy jazda konna. Mylące objawy złamania kości łódeczkowatej Kontuzja ta dotyczy małej kości i początkowo nie wiąże się z dokuczliwymi objawami. W pierwszej fazie pojawia się tylko mały obrzęk i minimalny ból, jak przy zwykłym stłuczeniu. Dlatego większość osób bagatelizuje uraz. Z czasem pojawia się silny ból w czasie ruchu i chwytania oraz znaczny dyskomfort w czasie ucisku w miejscu tak zwanej „tabakierki anatomicznej”. Jest to sygnał, że sytuacja jest poważna i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Dodatkową przeszkodą w zdiagnozowaniu złamania jest to, że jest ono często niewidoczne na zdjęciu rentgenowskim. Dotyczy to przede wszystkim urazów bez przemieszczenia. Dlatego ortopedzi nazywają tę kontuzję „cichym złamaniem”. Aż w 40% konsultacji lekarskich uraz nie zostaje rozpoznany w porę, co ma ogromny wpływ na rozwój schorzenia. Bagatelizujesz? Bądź świadomy konsekwencji… Kość łódeczkowata jest najważniejszą kością nadgarstka. Jej uszkodzenie ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie całej ręki, bowiem odbiera jej siłę, a ból utrudnia wykonywanie normalnych codziennych czynności. Nieprawidłowo rozpoznane i nieleczone złamanie prowadzi w konsekwencji do zmian zwyrodnieniowych oraz zniszczenia całego nadgarstka w perspektywie od 5 do 25 lat od momentu powstania urazu. Właściwa diagnoza w odpowiednim czasie może uratować sprawność ręki i uchronić przed niepotrzebnym bólem związanym z operacją. Jak leczyć złamanie kości łódeczkowatej? Zabieg na świeżym złamaniu kości łódeczkowatej jest małoinwazyjny. Z małego nacięcia skóry umieszcza się w kości specjalną śrubę, kontrolując jej poprawne wprowadzenie telewizją rentgenowską albo specjalną kamerą wewnątrz nadgarstka. Pacjent może już następnego dnia swobodnie poruszać ręką. Zabieg ten rekomenduje się jednak wyłącznie pacjentom, u których w porę rozpoznano kontuzję kości łódeczkowatej. – Komplikacje rozpoczynają się dopiero w momencie, gdy mamy do czynienia z zadawnionym złamaniem. W przypadku kości łódeczkowatej w tego typu przypadkach bardzo trudno zmienić zrost – mówi dr Paweł Nowicki ze Szpitala Centrum ENEL-MED. Nieprawidłowy zrost to konsekwencja zbagatelizowania urazu. – Leczenie zaburzeń zrostu kości łódeczkowatej jest mniej więcej dziesięć razy trudniejsze od zabiegu stosowanego w przypadku świeżego złamania – wyjaśnia dr Nowicki. Zobacz też: Jak zabandażować dłoń lub stopę? Na czym polega operacja kości łódeczkowatej? Operacja kości łódeczkowatej niesie ze sobą określone ryzyko powikłań oraz niepowodzenia przede wszystkim z powodu: towarzyszących temu urazowi zaburzeń krążenia w odłamkach kości, trudności technicznych w osadzaniu implantów scalających kość oraz uszkodzeń tkanek otaczających kość przy operacji sposobem tradycyjnym. Operacja trwa nawet do sześciu godzin. Wymaga przeszczepienia do nadgarstka kości z innej okolicy, najczęściej łokcia, biodra i kolana oraz dodatkowych tętnic. –Medycyna wypracowała jednak sposoby, dzięki którym nawet w przypadku zadawnionego złamania możliwe jest przywrócenie dawnej sprawności nadgarstka. Operacja ta jest niezwykle trudna i wymaga specjalnych kwalifikacji, ale jest możliwa i wykonuje się ją w Polsce – dodaje dr Paweł Nowicki. Jeśli wszystkie sposoby zawiodą, pozostaje jeszcze rekonstrukcja nadgarstka za pomocą artroskopowej odbudowy kości łódeczkowatej przez „dziurkę od klucza”. Pierwsza taka operacja została wykonana w Polsce w 2012 roku w Szpitalu Centrum ENEL-MED. Jest to zabieg wymagający najwyższych umiejętności i nie jest powszechnie dostępny w Polsce. Prawidłowo wykonany daje jednak 95% szans na przywrócenie sprawności nadgarstka. Po operacji… Pacjenci, którzy zakończyli leczenie złamania kości łódeczkowatej, powinni być obowiązkowo poddani rehabilitacji. Dzięki specjalnym ćwiczeniom z zakresu kinezyterapii (terapia ruchem) dochodzi do pobudzenia ukrwienia oraz złagodzenia bólu, a z czasem przywrócenia całkowitej sprawności nadgarstka. Konsultacja eksperta: dr Paweł Nowicki, specjalista ortopeda, chirurg ręki ze Szpitala Centrum ENEL-MED. Posiada wieloletnie doświadczenie w leczeniu chorób i urazów nadgarstka – szczególnie przy użyciu metod małoinwazyjnych i artroskopowych. Wykonuje ok. 700 operacji rocznie, wykorzystując najnowocześniejsze techniki. W 2009 r. jako jeden z nielicznych lekarzy w Polsce zdał prestiżowy międzynarodowy egzamin z chirurgii ręki przed komisją europejską, złożoną z wybitnych chirurgów w tej dziedzinie. Jest członkiem i współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ręki oraz członkiem zarządu sekcji chirurgii ręki Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Dr Nowicki należy również do Federacji Europejskich Stowarzyszeń Chirurgii Ręki (FESSH) oraz do Europejskiego Towarzystwa Artroskopii Nadgarstka (EWAS). Zobacz też: Jak opatrzyć ranę, uraz lub złamanie? Źródło: materiały prasowe Enel-Med/mn Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
.